Elisabeth van Tetrode
Oma van Rembrandt

---

(1606-1669)

Elisabeth van Tetrode trouwt in Leiden met Willem Zuijtbroeck.
Zij krijgen een zoon, Adriaan, en een dochter, Neeltje.
Neeltje Willemsdochter is de moeder van Rembrandt van Rijn.
De Universiteit van Leiden heeft met hulp van Wim Tettero
bewezen dat de oma van Rembrandt Van Tetrode heette.
Ze is geen afstammeling van de adellijke familie Van Tetrode.
Ze noemde zich zo naar een neef die getrouwd is geweest met een Van Tetrode.

Blijkbaar was Tetrode een geliefde naam om te voeren. Nakomelingen van een zekere Bartholomeus Dicsz., onder wie Elisabeth, noemden zich Van Tetrode. Deze Bartholomeus had een oom die getrouwd was met Adriana Jansdr van Tetrode. De vrouw die op de schilderijen hiernaast en hieronder model heeft gestaan is een dochter van Elisabeth van Tetrode. Zij heette Neeltje Willemsdochter (van) Zuytbrouck. Er is dus geen genealogisch verband van de grootmoeder van Rembrandt met de Van Tetrodes, hoewel dat wel eens wordt gesteld in boeken over Rembrandt. Schilderij links: Rembrandt van Rijn schildert in 1631 een oude lezende vrouw die waarschijnlijk de profetes Anna moet voorstellen. Het werk staat bekend als Rembrandts moeder. De vrouw die hier model stond voor Anna zou in dit geval een dochter zijn van Elisabeth van Tetrode.

Jan Pietersz van Tetrode Rembrandt van Rijn wordt ook op een andere manier in verband gebracht met de familienaam Van Tetrode. In de geboorteplaats van de kunstschilder, Leiden, speelde de adellijke familie Van Tetrode een voorname rol. Er waren enkele burgemeesters met de naam Van Tetrode, officieren van schutterijen (Jan Pietersz van Tetrode - afgebeeld in museum de Lakenhal) en kerkmeesters en poorters met de naam Van Tetrode. Ze waren onder meer brouwers. Dat waren na de lakenhandelaren de rijkste bewoners van Leiden. Leiden was in de Gouden Eeuw de tweede stad van Holland.

Rembrandt failliet Rembrandt van Rijn tekende in 1651, toen hij twaalf jaar in Amsterdam woonde, het Huis Saxenburg in Aelbertsberg (nu Bloemendaal). Dat deed hij vermoedelijk vanaf de duin `t Kopje. Op de achtergrond ligt Tetterode (zie de ets hier onder). De eigenaar van Saxenburg, Antonie Thijsz, had zijn huis in Amsterdam verkocht aan Rembrandt in 1638. Rembrandt woonde er 17 jaar, tot z`n faillissement in 1656. Hij kon de hypotheek die hij van Antonie van Thijsz. kreeg, niet meer betalen. Schilderde Rembrandt bewust Tetterode op de achtergrond van dit werk? Wist hij dat het gebied zo heette en dat zijn oma de naam draagt van dit gebied? Rembrandt woonde aan de Jodenbreestraat 4 (nu het Rembrandthuis).

Brouwers Rembrandt is geboren in Leiden. Zijn vader was mede-eigenaar van een molen waar mout werd gemalen. Brouwers onder wie vijf rijke Van Tetrodes zouden klanten van Rembrandts vader kunnen zijn geweest.

Gouden Eeuw Rembrandt moet de naam Van Tetrode beslist niet onbekend in de oren hebben geklonken. Aan het begin van de Gouden Eeuw speelden de Van Tetrodes een belangrijke rol in Leiden, dat destijds een van de grootste steden van Holland was. Er leefde nog een andere Elisabeth van Tetrode in Leiden. Haar oudste broer, Jan, had een kleinzoon Jacob die rentmeester was van de Kapittelgoederen van de Hooglandse kerk in Leiden in 1617. Hij was kapitein van een vendel burgers in 1619 en veertigraad van Leiden in de jaren 1639 en 1640. Rembrandt was toen net naar Amsterdam vertrokken. De broer van Jacob, Pieter, was in 1626 luitenant bij de schutterij in Leiden.

De vader van Elisabeth, Cornelis, was een zoon uit het derde huwelijk van Bartholomeus van Tetrode. Uit het tweede huwelijk werd Adriaan geboren, wiens kleinzoon, die eveneens Adriaan heette, burgemeester van Leiden werd in 1623. Hij was schepen van 1619 tot 1622 en kapitein van een vendel burgerij van 1615 tot 1618. Zie ook: Bouwkundig opzichter van het Rijksmuseum Amsterdam, Johannes van Tetterode, geeft de Nachtwacht eindelijk een vaste plek.

De broer van Elisabeth
De jongere broer van Elisabeth schreef ook geschiedenis. Dirk van Tetrode (hij en zijn nakomelingen gingen zich Vinck noemen - de naam van hun grootmoeder, was als regent van het St Elisabethgasthuis in Leiden van 1602 tot 1606 een bekend man.

Hij werd in 1632 begraven in de Pieterskerk waar een kneppelhouten gedenkteken van hem hangt of hing.

Foto boven en detail boven:
Heilige Geest Weeshuis in Leiden met
familiewapen Van Tetrode.
Jacob van der Sluis schilderde het in 1684 uit
dankbaarheid aan de geldschieters van het weeshuis.

---

Dirk van Tetrode

Een andere beroemde man was in die tijd de jongere broer van de vader van Elisabeth. Die heette ook Dirk (overleden 1542). Hij trouwde met Theodora van der Meer. Op een oude kwartierstaat komt zij voor met het wapen bestaande uit drie groene meerbladen op zilver. Ze was de dochter van Nicolaas van der Meer gez. van Weesp. De kleinzoon van Dirk was Bartholomeus, de vader van: . Jacob van Tetrode, predikant in Krommenie in 1618 . Adrianus van Tetrode, predikant in Haarlem in 1616 (overl. 1618) . Cornelis, regent Catharinagasthuis 1612 - 1615, burg, Leiden 1615, gecomm. Staten van Holland in 1617 - overl.1650 . Wilhelmina die met hoogleraar in de rechten, Cornelis van Swanenburch, trouwde. Cornelis van Swanenburg en Wilhelmina van Tetrode kregen een zoon, Paulus die in steen een nieuw familiewapen liet maken om dat in te laten metselen in de fraaie Zijlpoort, aan de Noordoostzijde van Leiden.