|
|
Pieter Jansz van Tetrode was een
van de zeven officieren van het Oranje Vendel in Leiden. Joris van Schooten
schilderde in 1626 (in de Tachtigjarige Oorlog) dit schuttersstuk (links).
Het hangt in de Lakenhal (zaal 26).
Pieter was luitenant en staat hier
afgebeeld links naast de commandant: kapitein L. Grootveld. De tante van
Pieter, Elisabeth van Tetrode, was de oma van Rembrandt
van Rijn. (bron: mr. E. Wittert van Hoogland) |
|
| Deze Elisabeth is geen echte
Van Tetrode. Ze zou haar achternaam hebben aangenomen. De officier Pieter van Tetrode was,
volgens Wittert van Hoogland - maar andere bronnen spreken dit tegen,
familie van brouwer Willem
van Tetrode. |
Is er een familieband met de echte
Van Tetrodes? Willem van Tetrode die in 1487 het Stevenshofje in de Haarlemmerstraat
in Leiden stichtte, leefde in Maredorp of Marendorp zoals dit deel van
de binnenstad van Leiden heette. (zie foto`s) |
Deze foto (boven) is gemaakt vanaf molen
De Valk. Vanuit het noorden ziet Leiden er zo uit op een vrij zonnige
dag in februari. v.l.n.r. De Marekerk (een van de oudste protestantse kerken),
- in de verte - de Hooglandse kerk en de Middeleeuwse burcht. De toren
in het midden, met dat bolletje, is de rk Hartebrugkerk. Op deze
plek stond een brouwerij De Witte Harten.
Met een list is de plek gekocht
van een protestantse man. De parochie deed alsof de bouwvallige Middeleeuwse
Onze Lieve Vrouwekerk werd opgeknapt, waarna de protestantse brouwer zijn
bezit verkocht. Maar zijn voormalige eigendom kwam via een stroman
toch in handen van de rk parochie... (Vraag: brouwerij de Witte Harten
... meerbladeren?)
 |
Haarlemmerstraat 50 (op de kaart
heet de straat Marendorp) in Leiden: Al vijf eeuwen is hier het hofje
van het Tetterode Convent ofwel het Stevenshofje, genoemd naar de beschermheilige
van de bierbrouwers. Een stil plekje aan een drukke winkelstraat. Vanaf
de binnenplaats is het torentje van het Elisabethgasthuis op maar tien
- meter afstand te zien. Zie ook: Leidens
Ontzet
|
|
Het spitse torentje
- op de foto rechts -
is van het St
Elisabethgasthuis.
(zie ook foto hieronder)
Zie ook: Anton
Pieck (onderin pagina)
 |
| De oom van luitenant Pieter was
- nog steeds volgens Wittert - regent van het hierboven afgebeelde
St Elisabethgasthuis vlak achter het Stevenshofje van Van Tetrode.
Dat was van 1602 tot 1606. De Gouden Eeuw begon, maar `die lange oorlog`
was nog lang niet voorbij. (Het gasthuis staat op het kaartje helemaal
bovenin) |
De rijke brouwer Willem van
Tetrode en zijn vrouw kregen geen kinderen. Ze bestemden hun bezit aan
arme oude mannen die in het Hofje mochten gaan wonen. De bewoners kregen
geld ondermeer uit de verkoop van poldergrond langs de Rijn, net buiten
het vestingstadje. Het gebied kreeg de naam St Stevens Hofje Polder.
Nu is dit een grote woonwijk
in Leiden.
|
| De naam Van Tetrode is nauw verbonden
aan de historie van de Vrouwekerk. De kerk stamt uit 1300 (bron:
catalogus Lakenhal). In 1408 is er een nieuw koor gebouwd. Ruim 400 jaar
later, in 1818, ontruimden de parochianen de kerk. Het gebouw dreigde in
te storten. De toren verdween in 1840.
Onlangs was de ruïne van de
kerk in het nieuws
omdat het ondanks een felle strijd tussen buurt en gemeente zou worden
gesloopt. Het Leidsch Daglad meldt in november 2001 dat de gemeente uiteindelijk
besloot toch van het plan af te zien.
Het schilderij onder komt uit de
fraaie catalogus van het stedelijk museum De Lakenhal in Leiden. |
|
|
|
| In de O.L. Vrouwekerk zijn enkele
Van Tetrodes in de Late Middeleeuwen begraven. |
|
|
De toren van de
Pieterskerk
(rechts afgebeeld
en links op de foto)
onderging hetzelfde
lot als de O.L.
Vrouwekerk.
De toren stortte
in. Dat was in het
jaar 1512. |
 |
|
|
In Onze Lieve Vrouwekerk was Arent
Willemsz van Tetrode priester. Hij was de eerste patroon van de door zijn
oom gestichte vicarie op het altaar van de heilige Steven in de Vrouwekerk
in Leiden. Hij overleed in of rond 1547. |
Onmenselijke boete
Belastingen en boetes waren er in
de Middeleeuwen al. Zo moest Katrijn Dircsdr van Tetrode in september 1518
100 stenen schenken als boete voor het feit dat zij geen witte roede
droeg toen haar man zo`n beetje bezweek aan de pest. De man van Katrijn,
Ysbrand van Velde, wachtte de zwarte dood. Jan van den Boeckhorst trad
op als borg voor de boete. De 100 stenen waren in 1518 bedoeld voor een
nieuwbouw. |
|
De toren van de Pieterskerk had
nog drie jaar te gaan toen Gerrit van Raephorst de 13-jarige dochter Katrijn
van Alyt van Tetrode en Pieter de Grebber ontvoerde. Van Raephorst
vluchtte naar het ongeveer 15 km verderop gelegen Leimuiden en trouwde
`s avonds nog (op 11 sept 1508) met Katrijn.
Gerrit werd daarna verbannen uit
Holland. Maar toen hij in 1515 op voorspraak van Katrijn, in de Pieterskerk
zijn schuld belijdde, mocht hij terugkeren. Hij liet voor de kerk in Wassenaar,
waar het paar elkaar het eerst ontmoette, een raam maken met de woorden
Vrouweschaak. Om het nog even iets gecompliceerder te maken: Katrijn was
geboren uit het eerste huwelijk van Alyt van Tetrode met Lodewijk Arent
Franckenz. |
|
De burcht, in het midden van de
foto links, is het oudste plekje van Leiden. De Oude en de Nieuwe Rijn
komen hier samen. De grote kerk bij de burcht (de `ring`) is de Hooglandse
kerk. Links onderin is de Hartebrugkerk aan de Haarlemmerstraat goed te
zien.
Zie ook:
Leiden |
