Home

Graafschap Meurs, Nederlandse enclave in Duitsland

Stadhouder Overijssel komt uit Rijnland

Walburgis van Neuenahr

Een oud graafschap in Duitsland aan de Rijn tussen de Nederlandse grens bij Nijmegen en Duisburg behoort enkele jaren tot Nederland. De Lage Landen vormen een republiek in 1580 en de gravin Walburgis von Neuenahr-Moers gravin van Hoorn (1528/1533 - 1600) speelt daarin een belangrijke rol. Zijn is getrouwd met admiraal van Horne die onmiddellijk na de graaf Van Egmond in Brussel is onthoofd in opdracht van Alva.

Walburgis regeert na de dood van haar broer Herman (Zie afbeelding hier onderin) samen met haar tweede man Adolf van Neuenahr-Alpen. Adolf is stadhouder van Overijssel, Gelderland en Utrecht wanneer hij met de beroemde overste Maarten Schenk in Den Haag een verdrag tekent. Vanaf 20 mei 1585 werkt Schenk niet meer voor de koning maar voor de Staatse opstandelingen. Adolf sterft in 1589 waarna Walburgis haar graafschap vermaakt aan haar neef prins Maurits van Oranje. Voor de stad Meurs (Moers) begint een periode van 100 jaar economische bloei onder de Nederlandse vlag van de opstand.

Herman van Neuenahr


Graaf Herman van Neuenahr-Moers (1520 - 1578) kiest in 1560 voor het nieuwe geloof. Dat betekent automatisch voor alle inwoners van zijn graafschap het einde van hun katholieke geloof en problemen met de Spanjaarden vooral wanneer je de opstandelingen in Holland en Zeeland met veel geld steunt.

Na zijn dood neemt zijn zuster, Walburgis, het bestuur van het graafschap over. Haar man, Adolf van Neuenahr-Moers, staat haar trouw ter zijde vanaf 1578 tot zijn dood in 1589.

 

Hellebardiers in actie, kunstwerk in Rheinberg (Rijnberg) Twee hellebardiers bevechten elkaar. Dit kunstwerk staat in Rheinberg bij het wijnhuis uit 1573.
Veldslag bij Meurs In het museum in Moers (het voormalige kasteel van Meursa) hangt een kaart met daarop de legers van Maurits en zijn neef Willem Lodewijk van Nassau en Brederode en Duivenvoorde voor de poorten van Moers.
Kolonel voert leger aan
Moers (detail)

Een kaart van het graafschap Moers (Murs) aan de Rijn. Rijnberg of Rheinberg (Berck) ligt tegenwoordig aan een dode arm van de Rijn. Tussen Berck en Orsoy ligt tegenwoordig de straat Spanische Schanzen. Hier lagen vroeger mogelijk Spaanse versterkingen. Een zijstraat heet de Oranierstrasse.

Foto's onder: Stenen kogels worden vervangen door ijzeren kogels (tweede foto).

Kaart van de graafschap Meurs
Kogels van steen
Kogels van ijzer
Oranjestraat bij Orsoy
Spanische Schanzen, hier bouwden de Spanjaarden hun schanzen tijdens een belegering
Pistool uit de Tachtigjarige Oorlog
Paneel uit preestoel uit 1551 in Orsoy aan de Rijn bij Rheinberg Het kerkje van Orsoy heeft een preekstoel uit 1551. Een paneel uit de stoel, het laatste avondmaal, is hier afgebeeld. Orsoy heeft nog een oude stadsmuur die in 1589 deels is vernield en de wegen zijn in rechte vlakken verdeeld, zoals in Elburg, de polder de Schermer en Manhattan in New York (voorheen Nieuw Amsterdam).
Museum Moers

Midden in Meurs of Moers (ruim 100.000 inwoners) is een interessant museum te vinden in het hart van de stad. Schilderijen van Hoonhorst en van leden van het huis van Oranje zijn hier te vinden, maar ook oorlogsmateriaal zoals een helm (foto hier onder).

Zie ook de tegeltjes van:

Boten

Bruggen

Dieren

Handel

Huizen

Kastelen

 

 

Vizier uit de Tachtigjarige Oorlog
Aan de noordzijde van Rheinberg staat een groot opslaghuis uit 1573. De keurvorst van Keulen laat dit gebouw hier in 1573 neerzetten op een steenworp afstand van de 13e eeuwse toltoren. De wanden van de massieve toltoren begaven het in 1589 toen het kruit in de toren bij een zwaar bombardement uit elkaar spatte (zie laatste foto). Wijnhuis uit 1573
Plaquette van het wijnhuis in Rheinberg
Op weg langs de Rijn naar Orsoy kom je de zware industrie aan de overkant van de Rijn. Vanuit de weg naar Orsoy zie je het fabrieksterrein aan de overkant van de Rijn
Toltoren bij Rheinberg De toltoren aan de Rijn is deels herbouwd. Op deze plek is 700 jaar geleden een belasting ingesteld voor de keursvorst van Keulen. Bisschop Salentin van Isenburg zwaait er de scepter tot 1578. Hij verschaft werk onder meer aan de uit Delft gevluchte beeldhouwer Willem van Tetrode die voor Isenburg mogelijk hofarchitect werd.

Rechts:

Joan Blaeu laat in 1665 de grote Atlas (Atlas Maior) verschijnen met daarin onder meer een kaart van Rhynberck (Rijnberg) en Orsoy.

Rijnberck