Home

Den Haag voegt Loosduinen tot haar gemeente toe


1922

De grenzen van Den Haag zijn sinds 1850 steeds verder opgeschoven. Het begon bij de aanleg van het station Hollandse Spoor, waarvoor Rijswijk grondgebied moest afstaan. Maar daar bleef het niet bij. De stad barstte uit haar voegen en had steeds opnieuw ruimte nodig. Het liefst had Den Haag de buurgemeenten Rijswijk, Wassenaar, Voorburg en delen van het Westland misschien nog opgeslokt. Het bleef bij de verovering van Loosduinen.
Harmonie Tavenu Loosduinen

De harmonie Tavenu, ofwel Tot Aangename Verpozing En Nuttige Uitspanning, ontstond uit de schutterij van Loosduinen. Een orkest uit het naburige Poeldijk speelde altijd op de jaarlijkse schuttersfeesten tot Tavenu ontstond. De foto is in 1898 gemaakt. Koningin Wilhelmina bezoekt Loosduinen dat jaar tijdens het kroningsfeest. Zij krijgt een uitbundig concert van Tavenu.

De grens met Loosduinen liep tot bij de Beeklaan en de huidige De la Reyweg. Den Haag annexeerde in die tijd het gebied tot op een afstand van slechts enkele honderden meters van de Leyweg.

In 1922 werd Loosduinen als zelfstandige gemeenten opgeheven. De `peenbuikers`, zoals een oude naam voor de Loosduiners luidt, stemden ermee in een stadswijk van Den Hag te worden, gelokt door beloftes van lagere belastingen, betere scholen, riolering, een tramlijn en zelfs een spoorverbinding. Den Haag bouwde uiteindelijk een wijk met sociale woningbouw, die volgens boze tongen maar deels aan de inwoners van Loosduinen ten goede kwam.

Groenteveiling Loosduinen

De Loosduinse groenteveiling aan de Oude Haagweg stond bekend als een goed geleid, efficiënt bedrijf. De schepen varen langs de mijnklok, die de prijs van de aangevoerde groente bepaalt. In de jaren 30 veel doorgedraaid ondanks de slechte economische tijd.

Haagse Bos Haagse Bos

Paulus Constantijn la Fargue tekent in 1756 de Bossloot, de zuidelijke grens van het Haagse Bos. Er langs ligt de Bezuidenhoutseweg. Het Haagse Bos is een restant van een Middeleeuws woud dat zich uitstrekte van `s-Gravenzande tot Haarlem. Het bos was een geliefd jachtterrein van de graven van Holland. In de Tachtigjarige Oorlog beheerde de Staten van Holland het bos. De Staten wilden in 1575 het bos verlopen, maar een Haagse magistraat kon dit voorkomen. Op 16 april 1576 is op papier vastgelegd dat het bos nooit verkocht of omgehakt mocht worden. 1613 ging het bos open voor het publiek. Zie: Jeroen Willemsz van Tetrode beheert voor prins Maurits het Haagse Bos
Naar boven

Den Haag 1843

B.J. van Hove schilderde in 1843 Den Haag vanuit het noordwesten. In het midden van de toren van de Grote of St Jacobskerk.
1862 Loosduinen  - Klik op het plaatje


Een kaart van `s-Gravenhage uit omstreeks 1862. (Klik op het plaatje) De stad ligt bijna nog helemaal binnen de singels.

Enkele lanen zijn net aangelegd met het oog op flinke uitbreidingen van de stad. De Laan van Meerdervoort , de Benoordenhoutseweg en de Wassenaarseweg zijn net klaar. Het tolhek op de Scheveningseweg was er al. Maar de tol op de staartweg naar Loosduinen is nieuw, evenals het tolhuis op de straatweg naar Haarlem.

Tuinders rond 1900

Tuinders vervoeren in hun schuiten komkommers. In rieten manden vaarden ze hun waren naar de Loosduinse groenteveiling. De veiling ontstond in 1899. De foto is gemaakt bij de Loosduinsevaart bij de begraafplaats Oud Eik en Duinen.
Naar boven

Eik en Duinen tussen Loosduinen en Den Haag
De begraafplaats Eik en Duinen ligt tussen Den Haag en Loosduinen. De ruïne is een restant van de 750 jaar oude kapel. De vrouw van de graaf van Holland maakte in 1396 als eerste een pelgrimage naar de kerk. Er zou ooit een wonderbaarlijk kruisbeeld of zelfs een deel van het kruis van Jezus Christus bewaard zijn geweest. De parochie hield al op te bestaan voor 1514.

Katholieken begraven er nog steeds hun doden. Eik en Duinen, nu een bedevaartplaats, zou op een heilige plaats uit de oudheid zijn gebouwd. Archeologen hebben er Romeinse vondsten gedaan. Rond het begin van onze jaartelling zouden er al mensen hebben geleefd. In de 16e eeuw hebben geuzen en / of Spanjaarden de kapel vernield. (bron: parochie Oud Eik en Duinen

Oud Kerk en DuinenDe Staten van Holland besloten in 1580 dat de buurtschap Eikenduinen met Loosduinen moest worden samengevoegd tot één hervormde gemeente. De oude kapel is bijna helemaal gesloopt.

De Staten van Holland verboden er mensen te begraven. Maar mensen bestelden hun dierbaren er toch nog steeds. Het schilderij hier links is van C.L. Hansen uit 1793.
Naar boven

Kerk Eik en Duinen 1556Graaf Willem ll sticht in het midden van de 13de eeuw de kapel van Eik en Duinen voor het ziekeheil van zijn vader Floris lV. De kapel werd in 1331 verheven tot parochiekerk. De parochie ontstond uit de parochie van Die Haghe. De Jacobskerk was slecht bereikbaar voor de mensen uit deze buurtschap. De parochie van Eikenduinen bloeide kort en werd daarna ingelijfd bij Die Haghe. De plek als bedevaartsoord voor gelovigen uit de wijde omgeving bleef echter bestaan. Zij vereerden er een relikwie van het Heilige Kruis. De afbeelding is uit 1556.

Begraafplaats Eik en Duin behoort met ongeveer veertien hectare tot de grootste begraafplaatsen van Nederland en telt ruim 20.000 graven. Voormalig minister-president Willem Drees, kunstschilder Bernardus Johannes Blommers, schrijver Menno ter Braak en cabaretier Willy Derby zijn er begraven.

Home