Jeroen Willemsz van Tetrode
beheert voor prins Maurits het Haagse Bos
1591
Prins Maurits heeft veel geld nodig
om de Spanjaarden te verslaan en om de
moord op zijn vader te wreken. Hij bezit
uitgestrekte landerijen en verkoopt hout,
een gewild materiaal in de bloeiende scheepsbouw.
(Klik op het plaatje voor de vergroting) Prent boven door Dirk Verrijk (1734-1786): De Leidsestraatweg aan de rand van het Haagse Bos. De weg voert hier naar Wassenaar, vanaf Huis ten Bosch (vanaf 1650). Behalve aan de oostzijde bewaakte ook aan de westzijde een `portier` het toen nog vele honderden hectare grote Haagse Bos.
Dirk Verrijk tekent rechts de uitspanning Het Roomhuis (daarvoor was dit de oostportierswoning of boswachterswoning) en het boshek waar Van Tetrode de passant moest tegenhouden. Het Roomhuis bestaat niet meer. De naam Roomhuis en Boshek is overgegaan op respectievelijk een uitspanning aan de Bezuidenhoutseweg en een pand aan de Benoordenhoutseweg. |
Eén van zijn boswerkers is Jeroen Willemsz
van Tetrode. Hij trekt op 11 april 1591 in de portierswoning die op de plek staat waar de Leidsestraatweg, ook de Brede Slag genoemd, en de Benoordenhoutseweg bij elkaar komen. Jeroen pachtte daarvoor een boerderij in St Annaland. Nu is het gebied een landgoed met daarop het wetenschappelijk instituut Clingendaal. De pacht is vermoedelijk ontbonden omdat de eigenaar, Willem van Dorp, het land wilde verkopen. De invloedrijke Van Dorp zorgt er voor dat Van Tetrode voor enkele generaties een nieuwe functie bij de Koninklijke familie Van Oranje krijgt. (bron: ARA Houtvesterij inv. 3.01.031 90 fo. 36v-37). De zoon van Jeroen, Leendert, is boswerker. Leendert wordt op 16 december 1614, wanneer zijn vader overlijdt, oostportier. Vanaf 1639 betaalt Leendert huur voor het huis. |
|
PC la Farque tekent in 1756 de uitspanning
Het Roomhuis (links) en het boshek van het Haagse Bos. De weg is de Leidsestraatweg
en voert hier naar Den Haag en tegenwoordig naar het Huis ten Bosch. (Klik op het plaatje voor een vergroting). |
|
Beroemd om zijn werken van bossen
is Jan Lievens. Rond 1660 tekent hij het Haagse Bos met bedelaar aan de deur van een huisje. Hij gebruikte bruine inkt op Japans papier. De Hollanders importeerden het materiaal uit het Verre Oosten via Amsterdam. De goudkleur van het dure papier geeft een extra dimensie aan het werk dat nu in het Paul Getty museum in Los Angeles wordt bewaard. (Klik op het plaatje voor de vergroting.)
|
|
Licht en schaduw spelen een bijzondere
rol in dit werk van Joris van der Haagen 1615-1669. Hij maakte zo`n
dertig tekeneningen van het Haagse Bos.
Vermoedelijk is het Haagse Bos in 1639 overgegaan in handen
van de gemeente Den Haag. Ook de zoon van Leendert Tettrode (let op de spelling),
Jeroen, werkt in het Haagse Bos. Hij huurt op 29 maart 1657 het huis en het
erf. Jeroen Leendertz van Tetterode woont nog tot 1678 in het huis. De Oostpoort is dan weggehaald. Over de vaart aan de oostzijde van het bos wordt dan een stenen brug gebouwd. |
|
In het Haagse Bos staat een beroemd paleis van het Koninklijk Huis: het Huis ten Bosch. In 1645 begint de bouw van dit paleis. Op de foto maakt hare majesteit Wilhelmina een tochtje in de koets. |
|
Vincent van Gogh (1853-1890) 'Meisje in het Haagse Bos'. De schilders van de `Haagse School' staan hoog aangeschreven. Ook voor Vincent van Gogh zijn de schilders van deze school een bron van inspiratie. Het vroege werk van Vincent is donker en melancholiek. Zijn kleurgebruik wordt beïnvloed door de `Haagse School'. Om zich te verzetten tegen de sociale misstanden van zijn tijd schildert hij arme boeren, achterbuurten en paupers. Tot een heftige maar kortstondige bloei komt Vincent pas wanneer hij naar Frankrijk gaat. |
| Haagse Bos eeuwen oud Het Haagse Bos is nu nog slechts 100 hectare groot. Eens strekte het bos zich uit tot Alkmaar. Vanaf 1200 gaat de graaf van Holland er regelmatig op jacht. Hij heeft een residentie in ‘s-Gravenzande. De nederzetting Die Haghe ontstaat later. Tijdens oorlogen en stadsuitbreidingen zijn grote delen van het bos gekapt. De Spanjaarden gebruiken het hout voor het beleg van Leiden. Napoleon geeft tijdens de Franse bezetting opdracht het bos te kappen. Maar hij is al onttroond voordat het karwei klaar is. In de Tweede Wereldoorlog kappen de Duitse bezetters delen van het bos. Na de bevrijding rest nog slechts dertig procent van de bomen. De vijvers in het Bos zijn in 1821 gegraven. Frederik Hendrik laat het paleis Huis ten Bosch als buitenhuis verbouwen. De Koninklijke familie bewoont het Huis ten Bosch nu. De tuin is een geschenk van het Nederlandse volk. |
Rechtsboven was de oosterpoort. Daar iets onder (zuidelijker) staat nu Huis ten Bosch, in het transparante vierkantje. Linksonder stond de westerpoort. Het gele gedeelte is het Malieveld. |
V2 installaties in de Tweede Wereldoorlog
Huis ten Bosch
Natuurbescherming Haagse Hout