Home
Gerrit van Raephorst
schaakt de 13-jarige dochter
van Alyt van Tetrode
1508
Voormalig eigenaar landgoed
Willem-Alexander en Máxima
Een verhaal dat veel Hollanders al eeuwen aan hun zonen en dochters doorvertellen of eigenlijk doorzingen is het romantische stuk over jonker Gerrit van Raephorst. Hij schaakt in 1508 een 13-jarig meisje Katrijn. Een lied dikteert al vijf eeuwen de tekst van het verhaal. 'Sy reden alhier, sy reden aldaer, sy reden al achter Wassenaer'.

Wanneer zij met haar ouders in een deftige wagen naar de kerk gaan slaat Van Raephorst toe. Haar moeder, Alyt van Tetrode, en haar stiefvader, Pieter de Grebber, moeten toezien hoe Van Raephorst Kartrijn schaakt (ontvoert).

 De jonker wordt echter gepakt en zwaar gestraft. Hij wordt verbannen uit Holland. Maar zeven jaar later mag de schatrijke jonker toch terugkeren. In de Pieterskerk in Leiden moet hij wel eerst zijn spijt betuigen: in 'zak en as' en met een brandende kaars in zijn handen. Trouwen mag hij nooit meer met haar.
(Bron: Batavia Illustrate van Leeuwen jaar 1685 deel I hoofstuk 12 bl. 1054)

Negen jaar later, in 1524, steekt Gerrit van Raephorst na een woedeuitbarsting de schout van Woerden neer. Dat kost hem letterlijk de kop. Hij wordt onthoofd bij de Gevangen Poort in Den Haag.
Landgoed De Horsten, Raaphorst en Eikenhorst Slechts één tastbaar bewijs resteert nog van dit verhaal: Aan de kerk van Wassenaar heeft Gerrit van Raephorst een glas-in-lood raam met de woorden Vrouwenschaak nagelaten.
Historische informatie:
Kasteel Raephorst in Wassenaar is omstreeks 1230 gesticht en ruim vier eeuwen bewoond door leden van de familie Van Raephorst. In 1838 koopt prins Frederik van Oranje landgoederen, waaronder de Horsten. De prins laat het vervallen kasteel Raephorst slopen en er een fraai park aanleggen. De tuinarchitect E. Petzold (hij ontwierp ook het park op landgoed Twickel bij Delden) kreeg opdracht een fraai park te ontwerpen.

De rentmeesterswoning
van Raephorst staat er
nog. De buren, de bewoners
van de villa Eikenhorst,
zijn kroonprins
Willem-Alexander
en en zijn vrouw Máxima.

Infographic links:
Landgoederen
De Horsten, Raaphorst en
Eikenhorst

Bronnen:
Kwartieren van de geslachtslijsten in Batavia Illustrata (1685)
Telegraaf

Trouw
De Horsten bestaat uit drie landgoederen: Raaphorst, Ter Horst en Eikenhorst. Raaphorst en Ter Horst zijn oorspronkelijk ridderhofsteden uit de dertiende eeuw. Eikenhorst, waar het kroonprinselijk paar gaat wonen, behoorde tot het midden van de zestiende eeuw nog bij Raaphorst, maar werd daarna een zelfstandige boerderijplaats.

Zie ook: Schout Van Tetrode in late Middeleeuwen actief in Zuidwijk en Wassenaar
En: Het geslacht Van Wassenaer

 In 1986 is het huidige Eikenhorst gebouwd voor de zuster van de Koningin. Prinses Christina woonde er met haar echtgenoot Jorge Guillermo tot hun scheiding. 

Uit die tijd dateren de waarschuwingsborden in het bos, waarmee automobilisten en ruiters worden opgeroepen uit te kijken voor spelende kinderen.
De Horsten, Sandhorst en Zuydwijk Deze kaart toont het gebied tussen Wassenaar (bovenaan) en Voorschoten (rechts in het midden) en `s Gravenhage of Den Haag (links onderin - net buiten afbeelding) en de Stevenshofjespolder eens eigendom van Van Tetrode in Leiden (rechts bovenin - net buiten afbeelding).

De landgoederen die er liggen zijn, van boven naar beneden, Zuydwijk en Sandhorst van de stichting Twickel (daarvoor van het geslacht Van Wassenaer).

Links en onder de Papenwegsepolder liggen nog: Raaphorst, Eikenhorst, Ter Horst (samen De horsten van de koninklijke familie) en Duivenvoorde (vroeger van Van Wassenaer).