Home
Jan Janszoon van Tetrode
Stamvader veel Tetteroo`s Zuid-Holland
1584 verlenging pachtcontract
Jan Jansz van Tetrode krijgt
voor zover bekend één zoon: Willem. Willem wordt
vader van vier zonen die allen boerderijen pachten
tussen de duinen en de Wassenaarseweg in Den Haag en Wassenaar.
Ergens midden in de Tachtigjarige Oorlog bewerken zij een uitgestrekt gebied
dat bekend staat als het Sint Annaland (omgeving Waalsdorperweg) en Arendsdorp,
bij de Alkemadelaan en de Wassenaarseweg.

Arentsburch 1855

Boven: PJ Lutgers tekent in 1855 Arentsburch.

Rechts: Clingendael door L.Scherm (gem archief Den Haag)

Clingendaal

1855 's Gravenhage en Klingendaal

(Klik op het plaatje links:) `s Gravenhage in 1855. De stad ligt nog bijna geheel binnen de singels die in het begin van de 17e eeuw zijn gegraven. Alleen in het zuiden van Den Haag is sprake van enige uitbreiding van de stad. Daar ligt ook het station Hollands Spoor dat al in 1843 richting Leiden, Haarlem en Amsterdam is aangelegd. Vanaf 1848 kon je met de trein ook naar Rotterdam.

Het paviljoen voor Hare Majesteit (H.M.) kwam erin 1858. Het buitenverblijf bouwde koning Willem l voor zijn gemalin Wilhelmina van Pruisen. Het Paviljoen is later vernoemd naar een eigenaresse: Marie von Wied.

 


Arendsdorp bij `s Gravenhage De eerste buitenplaats in Arendsdorp
Wanneer Floris Balthasars in 1611 de kaart boven (links en rechts) tekent is de aanleg van de eerste buitenplaats in Arendsdorp in volle gang. De familie Van Tetrode hebben het gebied jarenlang gepacht. Nu staat er onder meer het hoofdkantoor van de ANWB. het wetenschappelijk instituut Clingendaal en veel woningen. Op de kaart hier boven is rechts nog het Haagse Bos te zien met onderaan het Malieveld. (Let op: Boven is Noord-noordoost)
Benoordenhout, tussen Den Haag centrum en Wassenaar Jan, Jeroen, Arent en Cornelis zijn, zo nemen we aan, nazaten van schout Aernt van Tetrode van Wassenaar en Zuidwijk. Honderden nakomelingen van met name Cornelis bevolken nu Zuid-Holland. (bron: Wim Tettero)

Jan Willemsz van Tetrode van Wassenaar (circa 1550-1596) pacht op 18 jan 1577 het landgoed Arendsdorp. Het pachtcontract van het land, dat toen nog niet in Den Haag (Benoordenhout) ligt maar in de ban Wassenaar / Zuidwijk, is in 1584 en 1586 verlengd. Aernt van Tetrode (circa 1550 - 1620) neemt de pacht in 1593 over. De eigendom van het landgoed (49 morgen groot) is in de tussentijd overgegaan in eigendom van Adriaan Benninck naar Arent van Dorp.

Arent van Dorp is één van de belangrijkste financieel adviseurs van prins Maurits, die de strijd tegen Spanje in de Tachtigjarige Oorlog leidt. Arent van Dorp komt in de problemen toen hij in 1594 contacten met Spanje zou hebben gehad. Hij onderhandelt met de Spaanse landvoogd over land  in de Zuidelijke (bezette) Nederlanden. De opstandelingen nemen dit hoog op en Van Dorp krijgt huisarrest. Hij mag zijn boerderij aan de Wassenaarseweg, die hij voortaan deelt met Van Tetrode, niet  meer verlaten.

Het gepachte land van Van Tetrode (Klik op het plaatje)

Welgeboren
Aernt van Tetrode verlaat vrijwillig of gedwongen de boerderij en duikt in 1618 op in Den Haag bij een burenruzie. In de laatste pachtovereenkomst van Aernt van Tetrode staat in de kantlijn genoteerd dat Aernt welgeboren is en dus geen veenpacht (een soort belasting) aan de heer van Wassenaar hoeft te betalen. (Bron: Dr P.J. van Bremen: Die Haghe jaarboek 1942)

Een achterneef,  die  ook Aernt van Dorp
heet koopt het landgoed Arendsdorp in 1643.  Hij
is de feitelijke naamgever aan dit  gebied
in het Benoordenhout.

1 = St Annaland (Clingendaal) 2 = Arntsdorp

De broer van Aernt van Tetrode, Cornelis Willemsz van Tetrode (circa 1550-1619) , pacht vanaf 1611 grond in het gebied. Maar zijn vrouw sterft in 1616 en drie jaar later komt hij zelf te overlijden. Negen weeskinderen laat hij achter. Op 12 en 13 maart 1619 wordt  een grote inboedel (300 stuks) geveild om de kinderen te voeden: Zeventien rode koeien, vier vaarsen, negen schapen, twee bruinepaarden, twee veulens, twee wagens, eggen...

Bij het kaartje links:
1. Sint Annaland, waarop instituut Clingendaal nu staat. Jeroen Willemszoon van Tetrode, de latere oostportier van prins Maurits, woont en werkt hier.
2. Arendsdorp is het domein geweest van Aernt van Tetrode die geen veenpacht hoeft te betalen. Hij is immers ``welgeboren`` ofwel van adel.

Zie ook: Jeroen, de broer van Aernt en Cornelis, wordt oosportier voor prins Maurits.

De stamboom met daarin Jan Jansz van Tetrode (X-25)

Woelige tijd in Den Haag
In de periode dat Jan Jansz van Tetrode en zijn nakomelingen het land net buiten Den Haag bewerken gaat het heel slecht met de Hofstad. Holland maakt sinds enkele jaren deel uit van het Bourgondische Rijk. Brussel wordt het bestuurlijke en politieke centrum van de Nederlanden. De plaatselijke adel verlies aan status.

Miserabel
Maarten van Rossum plundert Den Haag in 1528. De economie ligt op z`n achterste. `s-Gravenhage is `eene der miserabelste plaatsen welcke de koninklijke majesteyt heeft in den lande van Hollant`, schrijft de magistraat in 1550 aan Kael de vijfde.

Opstand
Nog ingrijpender is het leven onder de invloed van de Reformatie. Het groeiende verzet in de lage landen tegen de Habsburgese politiek vanuit Spanje en de keiharde vervolging van de ketters in de jaren 1566 tot 1578 luidt de opstand in tegen koning Filips de tweede in Madrid. Den Haag heeft geen stadsrechten en beschikt dus niet over een wal voor de verdediging. `s-Gravenhage is een makkelijke prooi, een nieuw doelwit van militaire acties.

Beeldenstorm
Eind augustus 1566 bestormen protestanten de kerken en klooster. Vier jaar later is het koninklijke gezag van Filips de tweede weer hersteld. Stadhouder Bossu vestigt zich op het Binnenhof. Maar twee jaar later, in 1572, wanneer de geuzen Brielle innemen, moet de stadhouder (plaatsvervanger van de koning) met zijn grote gevolg het onverdedigbare Den Haag verlaten.

Plunderen
Een jaar later marcheren Spaanse soldaten Den Haag opnieuw binnen om een jaar later het weerloze dorp zelfs te plunderen. Wanneer de opstandelingen zich meester maken van `s-Gravenhage verbetert de situatie voor de burgers nog zich nauwelijks. Het bestuur van Delft stelt als klap op de vuurpijl zelfs voor de gebouwen in Den Haag allemaal te slopen.

Willem van Oranje
De geliefde prins Van Oranje (ook Willem de Zwijger genoemd) redt het dorp. In 1577 keert het Hof van Holland en de rekenkamer terug in `Die Haghe`. Pas een jaar later worden alle vergaderingen van de Staten in Den Haag gehouden `omme alle jaloursie onder de steden te verhoeden`. (Met een verwijzing naar Delft).