Home

Overste Sancho d'Avila

1523 - 1583

Vermoordt Lodewijk van Nassau, broer van Willem van Oranje, op de Mookerheide

Boven: Sancho d'Avila is hier afgebeeld als gouverneur van Antwerpen, een functie die eerst is bekleed door Willem van Oranje. Hoogstraten volgt zijn vriend Willem van Oranje op. Antwerpen geldt als de belangrijkste havenstad van de Lage Landen.

Sancho d'Avila (ook Dávila) staat bekend als één van de grootste Spaanse veldheren van zijn tijd. Hij is kapitein-generaal van Margarita van Parma en vervolgens commandant van de lijfwacht van de hertog van Alva. Hij houdt in opdracht van Alva de graaf Van Egmont aan. Dat feit geldt als een verrassing. Egmont staat bekend als uitmuntend strateeg en als een trouw volgeling van de koning. Hij wordt stadhouder van Vlaanderen en Artesie, maar hij zou, in de ogen van de koning, teveel bevriend zijn met Willem van Oranje. d'Avila wordt een belangrijke pion in het schaakspel tussen de koning van Spanje en de opstandelingen in de Lage Landen. d'Avila wint al veldslagen voor keizer Karel V. Voor zijn zoon, koning Filips II, doodt hij met zijn leger Lodewijk en Hendrik van Nassau, broers van Willem van Oranje, op de Mookerheide (1574).

Sancho d'Avila lijdt een nederlaag bij Quesnoy (aan de Franse kust bij Amiens) tijdens de opstand in de Lage Landen. In 1572 vecht hij mee bij het beleg van Middelburg. De prins Van Oranje is op 30 december 1572 in Vlissingen wanneer d'Avila met 30 schepen uit Antwerpen onderweg is naar de Westerschelde om zich met de andere Spaanse vloot te verenigen. In Vlissingen zijn geen geuzenschepen meer. De prins bidt om een wonder.

d'Avila laat de ankers vallen bij Breskens. Het tij keert en de geuzen vallen d'Avila aan met hun kleine, wendbare schepen. Van Oranje ziet de Spaanse vloot op de vlucht slaan en terugkeren naar Antwerpen, achtervolgd door de geuzen. Op 19 februari geeft Middelburg zich eindelijk over. Willem van Oranje bezoekt de stad op de 24e.

Vlissingen
Maar Sancho d'Avila laat zich niet uit het veld slaan. Hij leidt een Spaanse vloot op 17 april 1572 tijdens de slag bij Vlissingen. Lieven Keersmaker is op dat moment leider van de geuzen. Menninck en Tseraerts schieten de opstandelingen in Vlissingen te hulp. Vlissingen is de eerste stad in de Lage Landen die zich bij de opstand aansluit. Eerst is Den Brielle met geweld ingenomen door Lumey). De mondingen van de Maas en de Schelde zijn nu in handen van de geuzen. Alva kookt van woede.

Op 22 april 1572 haalt de Spaanse bevelhebber Sancho d'Avila bakzeil. De geuzenvloot onder leiding van admiraal Worst maakt vette buit tijdens de Slag bij Borsele.

Citadel van Antwerpen

Boven: Spaanse soldaten beheersen Antwerpen vanuit hun sterke citadel of burcht.

Vlissingen sluit zich aan bij de Opstand na de val van Den Briel
Ewout Pietersz Worst is een beruchte watergeus uit Vlissingen. Na 1573 heeft Worst de leiding over de vrijbuiters uit de monding van de Schelde. De geuzen van Worst zijn zo fanatiek anti-Spaans dat zij iedere vijand overboord gooien die ze in handen krijgen. De meeste mannen zijn zeerovers geweest. Op zee zijn zij overigens uiterst gedisciplineerd.

Worst maakt vette buit
Op 10 juni 1573 verrichten de geuzen een huzarenstukje. Zij veroveren twee schepen uit een vloot met onder andere zestien Spaanse oorlogsschepen. Twee vijandelijke schepen vergaan in de vlammen. De buit is aanzienlijk. Zout, specerijen, katoen en wol. Zeeland heeft net tot een onafhankelijk gewest uitgeroepen. De daden onder Worst zijn daarom geen roverij maar een 'gewone' oorlogsdaad. (bron: Piraten Encyclopedie van Arne Zuidhoek).

Sancho d'Avila

Sancho d'Avila

Mookerheide
Sancho d'Avila overwint als veldoverste de komst van de graven Lodewijk en Hendrik van Nassau. Sancho d'Avila wil met zijn leger van 4000 tot 5000 mannen het leger van Lodewijk beletten Maas over te steken.

Bij Grave bouwt Sancho met zijn leger snel een brug, steekt de Maas over en verrast met hulp van Mondragon en Mendoza het leger van de beide broers van Willem van Oranje. Op de Mookerheide (ook Mokerheide) komt het op 14 april 1574 tot een treffen. Nog twee broers van Willem van Oranje sneuvelen. Ze verdwijnt spoorloos wellicht in een massagraf. Er zou sprake zijn van muiterij in het leger van de graven Van Nassau. Het Spaanse leger gaat daarna schijnbaar ongestoord door met het beleg van Leiden.

Sancho d'Avila is geboren in de stad Avila bij Madrid in het jaar 1523. Hij vecht op jonge leeftijd in Duitsland tegen de protestanten.

In 1547 is hij actief tijdens de slag bij Mühlberg, waar de protestantse Johan Frederik, de keurvorst van Saksen, gevangen wordt genomen.

Turken
Hij dient in het Spaanse leger tegen de oprukkende Turken. Zijn vijand nemen hem zelfs gevangen. Nadat hij is vrijgelaten vecht hij in de Lage Landen. (bron).

Hij overlijdt tijdens een veldtocht in de hoofdstad van Portugal, in Lissabon. Dat is in 1583. Volgens geschiedkundigen zou hij een kleine verwonding hebben opgelopen die ontstak.

(bron Wikipedia)

Boven: Sancho d'Avila is afgebeeld op de muur van het hoofdplein (Plaza mayor) van de belangrijkse Spaanse stad Salamanca.