'Hoe komen jullie
aan die Kaerius?'

BENTELO Een verhaal in de krant over de Italiaanse veldheer Spinola die Goor ombouwde tot garnizoensstad leidde onmiddellijk tot een telefoontje naar de redactie. "Hoe komen jullie aan die kaart van Kaerius", wilde Louis Andriessen weten. Hij had jaren geleden de kaart uit 1606 willen kopen op een veiling in Parijs. Maar de vraagprijs, vanaf 700 euro, weerhield hem daarvan.

"De kaart is echt heel zeldzaam", zegt Andriessen. Hij bezit alleen een slechte kopie van de kaart waarop de opmars van Spinola staat. "Er zijn maar enkele exemplaren van gedrukt." Andriessen, oud-leraar aan de mavo Raesfelt in Delden, verzamelt historische kaarten met name van Twente en omgeving. Atlassen, titelpagina's van atlassen en getijdenboeken. "Als ik ze kan betalen", voegt hij er aan toe.

 

Twente 1598 door Sgrooten

Boven: Kaart van Twente door Sgrooten uit 1598. Sgrooten werkte voor de koning in Spanje.

Opmars Spinola in Twente 1606
Boven: Volgens Van Dotecum bouwt Spinola Goor om tot vestingsstad. Daarna doet hij een schijnaanval op Deventer en verovert de vestingsstad Lochem (de rode lijn). Een nieuwe opmars naar Friesland mislukt (blauwe lijn). Spinola loopt vast in Mastenbroek. Gerard van Warmelo, drost van Salland, blokkeert de oversteek over het Zwarte Water.
 

"Kaerius maakte al kaarten van bijvoorbeeld Twente en Salland toen de nationale identiteit van de Nederlanders nog niet ontwikkeld was. Deze kaart vertelt een verhaal. Kijk, dit is moeilijk begaanbaar terrein. Hier liggen moerassen." Hij wijst naar de omgeving tussen Diepenheim en Gelselaar.

Bij de voormalig antiquair mevrouw Schimmelpenninck van der Oye aan de Langestraat in Delden leerde hij hoe je aan zeldzame kaarten komt. "Het is een tijdlang in de mode geweest directeuren bij hun afscheid een fraaie, oude landkaart te geven. Van Ortelius of Mercator. Hondius of Sgrooten. Zij belde dan alle antiekzaken in Nederland af met de vraag of ze er nog een fraaie kaart hadden liggen." Zo bemachtigde Andriessen de fraaie titelpagina van een Blaeu uit 1650 "met goud gehoogd, origineel gekleurd. 1400 euro. Ik heb er heel lang over nagedacht en na lang zweten gekocht."

Andriessen haalde al op de kweekschool tienen voor geschiedenis. Maar hij was ook heel enthousiast over de talen Engels, Frans en Duits. "Toen ik bij Regensburg in Zuid-Duitsland tijdelijk studeerde kon ik heel goedkoop een kaart van Gelderland en Kleef op de kop tikken, voor 500 mark. Je kunt het beste ergens een oude kaart kopen van een plek die ver weg ligt, niet van het gebied waar je bent. Die zijn er veel duurder."

Zie ook:

Spinola in Goor

Spinola vecht jaren tegen jonge republiek

Spinola gaat veldtocht tegen Maurits uit de weg