HeArtpool duldt niet meer dan 67 donateurs

Wat is dit voor een exclusief clubje dat het maximum aantal deelnemers op 67 stelt? Jaarlijks moeten zij duizend euro op tafel leggen om deel te nemen. Nou, dat moet wel iets bijzonders zijn en dat is het ook. De stichting HeArtpool is opgericht ter ere van de Hengelose kunstenaar Theo Wolvecamp. Deze beroemde Cobra-schilder werd 67 jaar. Maar in Hengelo kenden maar weinig mensen hem. Om de inwoners meer bewust van kunst te maken is na de dood van Wolvecamp in 1992 de stichting HeArtpool opgericht met als doel ‘het stimuleren van de beeldende kunst in het algemeen en in Hengelo in het bijzonder.’ Om voor activiteiten van formaat de benodigde middelen bijeen te brengen bundelt de stichting vooral de beschikbare krachten.

HeArtpool (een samentrekking van de woordjes Hengelo en Art) wil mensen bij elkaar brengen die de beeldende kunst en Hengelo een warm hart toedragen. Het gaat om een bijzondere vorm van particulier initiatief, een serviceclub voor de beeldende kunst. De stichting stimuleert zowel de deelnemers als de beeldende kunstenaars onder meer door tweejaarlijks de Wolvecampprijs, een oeuvreprijs voor schilders, uit te reiken. De prijs bestaat uit een geldbedrag en een rondreizende tentoonstelling en is van nationaal niveau. De stichting houdt rondom de Lambertusbasiliek jaarlijks een beeldende kunst- en een literaire tentoonstelling. De stichting heeft een zeer gevarieerd jaarprogramma met lezingen en excursies. Dit jaar wordt de Heartgardens weer georganiseerd, een tentoonstelling van kunstwerken in tuinen van de deelnemers. Een waslijst van kunstenaars heeft al geprofiteerd van HeArtpool. De stichting heeft ook een aantal kunst- en architectuurroutes gemaakt in Hengelo. Zie voor meer informatie: www.heartpool.nl

"Plaats zo'n enorme scheepsdieselmotor middenop het Stadhuisplein."

Hengelo is schatrijk aan cultuur. Je moet alleen nog alles met elkaar verbinden. Voor Hans de Gruil, van het begin af aan betrokken bij HeArtpool, is het heel makkelijk de Hengeloërs trots te laten zijn op hun stad. "Plaats gewoon zo'n enorme scheepsdieselmotor midden op het Stadhuisplein. Dan is onze identiteit als metaalstad in één klap duidelijk en gebruik ruimtelijke middelen zoals aparte straatstenen en fraaie industriële lichtmasten om een as te maken tussen de plek van het Huis Hengelo op Thiemsland, het Historisch Museum aan de Beekstraat, het industriemuseum Heim, de oude fabriekspanden als het Hijsgebouw bij het ROC van Twente en dan door naar de nieuwe Creatieve Fabriek aan de Tuindorpstraat. Het gaat niet om het één of het ander, maar om alles met elkaar te verbinden. Het geheel is meer dan de som der delen."

Hans de Gruil, geboren in Gouda, groeide op in Oegstgeest waar hij bevriend was met het jongere broertje van kunstenaar en schrijver Jan Wolkers. Hij deed de HTS weg en waterbouw in Haarlem en ging in 1968 aan de slag bij de gemeente Hengelo. "Ik vind vooral de invalshoek van de mens belangrijk", vertelt hij over zijn werk op de afdeling stedebouw en verkeer waar hij jarenlang hoofd was. "Een rijtje woningen in een weiland bouwen, daar heb ik weinig affiniteit mee." Zijn hart lag bij stadsvernieuwing. Hans de Gruil vindt zijn werk pas geslaagd als mensen trots zijn op hun omgeving en dat gevoel kan pas ontstaan als mensen zelf meedenken over de inrichting van hun straat. Kunst kan daar een extra kwaliteit aan toevoegen maar een groot park met een klein monumentje dat werkt niet. De sfeer en de uitstraling zijn belangrijk. Spanning kan ook heel goed zijn."

Vanuit zijn vak was Hans de Gruil, die inmiddels gepensioneerd is, betrokken bij de beeldende kunstenaarsregeling, bij de commissie beeldende kunst van de gemeente Hengelo en bij de aankoopcommissie van de provincie Overijssel. Hij hielp mee kunstwerken te laten plaatsen, zoals aan de Hasselerbaan, op de hoek van de Deldenerstraat/Geerdinksweg ("de ballen van Bert"), de Wolvecampmuur op het Fluweelplein en het lichtobject in de Krabbenbosweg om er maar een paar te noemen. Voor HeArtpool maakte Hans de Gruil drie fraaie kunstroutes door Hengelo. "Vaak valt het mensen helemaal niet op hoeveel kunst er in hun directe omgeving staat totdat ze door zo'n boekje met een wandel of fietsroute zich bewust worden van de kunstwerken.

Hans de Gruil, die ook nog studeerde aan de academie voor bouwkunst, was jarenlang actief bij de stadsvernieuwing in de Anthoniusstraat, de Indische buurt, de Berflo Es en de Hengelose Es. Daar wonen nu mensen met hoge en lage inkomens bij elkaar. "Woongebieden moeten niet te eenzijdig van samenstelling zijn."

"Het gaat om de kwaliteit van je leefomgeving. Kunst geeft prikkels die belangrijk zijn om op een goede manier met elkaar om te gaan, die iets toevoegen aan wat mensen beleven, zodat zij beter functioneren. Ze zitten beter in hun vel en daardoor kunnen ze beter omgaan met hun buren en met collega's op hun werk."

Hans de Gruil die sinds mei deel uitmaakt van de gemeentelijke monumentencommissie, zou graag willen dat het oude poortgebouw van het Huis Hengelo op het landgoed 't Stroot weer op Thiemsland komt te staan en dat de oude stuw terugkomt in de Drienerbeek bij het Heemafstraatje. De kunst is alles tastbaar te maken, te verbinden met elkaar zodat mensen het verband zien en de identiteit van hun stad herkennen. De identiteit van een stad zichtbaar en beleefbaar maken via historie en kunst daar zet ik me graag voor in."

"Door kunst krijg je een bredere kijk op de wereld"

Anneke Bollen geeft het eerlijk toe. Ze vond het bedrag van minimaal duizend euro voor HeArtpool wel erg veel geld. Maar van de andere kant. Je geeft toch ook aan goede doelen? Wanneer je HeArtpool steunt, help je veel kunstenaars voort. En je krijgt er veel voor terug: lezingen, uitstapjes, kaartjes voor tentoonstellingen, maar vooral een andere kijk op de wereld.

Anneke Bollen komt uit een arm gezin uit de kop van Overijssel. Haar vader was buschauffeur. Ze ging naar de kweekschool, studeerde handvaardigheid, pedagogiek in Nijmegen, volgde muziekles, speelt dwarsfluit en saxofoon (tenor) bij Armonia en in het straatorkest Vonk, ze zingt (Kanalje Rood en Lage Dames Hoge Heren) en haalde het diploma acteren op de toneelschool in Enschede. Ze is moeder van twee kinderen en al twaalf jaar directeur van de Daltonschool Plechelmus op 't Wilbert. "We doen op school veel aan kunst, cultuur en theater. Ik gaf handvaardigheid en vond dat niet eens werken."

Voor HeArtpool is Anneke Bollen bestuurslid en actief lid van de commissie educatie. "Door kunst leer je de wereld op een andere manier bekijken, meer vanuit je gevoel. Je relativeert de dingen. Neem de oorlog tussen Israël en de Palestijnen. Je hoeft niet per sé voor de één of de ander te zijn. Het ligt vaak veel genuanceerder."

Toneelspelen is ook een vorm van kunst. "Door een rol te spelen op het toneel durft een kind veel meer. En met toneelspelen maken kinderen veel plezier en krijgen meer waardering voor elkaar, wat een saamhorigheidsgevoel geeft. Je kunst zeggen dan kinderen door kunst en cultuur een bredere kijk op de wereld krijgen."