richt museum in voor de man
die meehelpt Napoleon op de knieën te krijgen
Hotel Des Indes staat nu op de plek van museum koning Willem II
 |
Den Haag kent veel bijzondere inwoners.
Een persoon die boven de grijze massa uitspringt is Toon Tetteroo of Tetterode.
Zijn echte achternaam is Van Tetroode. Hij is intelligent, muzikaal en
rijk. Zijn beschermheer is niemand minder dan koning Willem ll,
die net als hij veel van kunst en muziek houdt. Na de dood van Willem ll richt Toon een fraai museum in voor `zijn` koning die op 16 juni 1815 in Quatre Bras de Nederlandse troepen bijzonder heldhaftig aanvoert. Hij raakt zelfs gewond. Het optreden van Willem leidt er twee dagen later mede toe dat niemand minder dan Napoleon bij Waterloo op de knieën gaat. In de ogen van Tetroode krijgt de koning niet de erkenning die hij verdient. Arm en berooid sterft de boeken-, kunst- en muziekhandelaar Tetroode uiteindelijk zonder dat zijn doel is bereikt. Van het grote museum Willem ll is op zijn sterfdag niet meer over dan een kruiwagen met spulletjes die op een zolder aan de Hekkelaan 9 in Den Haag staan uitgestald. Het verhaal van Tetroode is in Den Haag goed bekend. Er zijn zelfs fabels over hem ontstaan die, hoewel ze onwaar zijn, toch heel hardnekkig blijven voortleven. Toon en Toontje, zoals hij vaak wordt genoemd, komt uit een deftige Amsterdamse familie. Hij is geboren op 19 maart 1796 als Antoon J. Tetroode. In een advertentie van 31-08-1822 meldt hij een aantal boeken te veilen. Het adres is Kalverstraat 38 in Amsterdam. Het gaat om spullen van de overleden katholieke pastores Beukman uit Noorden en Wijthoop uit Diemen. Zeer kostbare drukwerk uit de 15e en 16e eeuw biedt hij aan evenals schilderijen en prenten van oude meesters. |
 |
Toon verhuist naar Den Haag
en valt daar in 1840 op wanneer hij het blad De Ooiemoer opricht. Het blad
moet tegenwicht bieden aan de blauwboekjes van de beroemde journalist en
socialist Adriaan van Bevervoorde. In het jaarboek Die Haghe uit 1905 staat
dat Toon bij Van Bevervoorde een stukje van de neus bijt tijdens
een ruzie.
Het verhaal is verzonnen. Toon verschilt met Adriaan van Bevervoorde van mening over een schuld. Het mondt uit in een rechtzaak. Nog sterker is het verhaal dat hij een politiek tegenstander op straat bij café Francais op het Plein een oog zou hebben `uitgezogen`. Van Bevervoorde is internationaal bekend. Hij heeft samen met Karl Marx, Louis Jottrand, Louis Oborski en George Julian Harney de Association Democratique, de democratische 'internationale' opgericht. Hij doet dat op 7 november 1847 in Brussel. Biografisch woordenboek van het socialisme en de arbeidersbeweging in Nederland. |
 |
 |
|
Toon is een bijzonder man omdat hij de koning in contact brengt met het `gewone volk`. De arme,
joodse zangeres Rosa de Vries krijgt op kosten van de koning een
gedegen muziekopleiding na te zijn ontdekt door Tetroode. Ook haar kinderen
Maurits en Fides schoppen het ver als respectievelijk bariton en sopraan.
De Nederlandse economie draait beroerd in de jaren 1840-1849 wanneer koning Willem ll aan de macht is. De roep van liberalen om meer invloed wordt steeds luider. Toon verkoopt nog nauwelijks boeken. Hij moet steeds verhuizen, van de Korte Houtstraat naar de Hofstraat, In den Voorhout, de Nieuwstraat, de Bierstraat 43, de Paviljoensgracht en de Hekkelaan 9. Hij woont zelfs enige tijd op een boot en een hooizolder. Hij sterft in de Jacob Catsstraat. Z`n vrouw steunt hem al die jaren. Museum |
 |
| Toon koopt een levensgroot borstbeeld
van zijn geliefde koning en plaatst het voor zijn woning. In de folder
laat hij onomwonden weten dat hij ondanks zijn leeftijd (54) liever straatarm
verder leeft dan ophoudt met het eren van zijn overleden vorst.
Tetroode valt op. Hij loopt meestal iets voorovergebogen en in een `flodderige kamerjapon` treedt hij de bezoeker van zijn museum tegemoet. `Waaraan heb ik het voorrecht van uw bezoek te danken, edele Heer?`, zegt hij dan. Een enkel sympathiek woord over de koning is voldoende om de boekenverkoper te ontgloeien in lofspraak over zijn ridderlijke vorst, `den Enige, den Voortreffelijke, den Heldhaftige`. Een sigarenpeukje onder een glazen stolp noemde Toon `een heilig souvenier aan den Ridderlijken vorst`. Toon Tetroode heeft veel geld geleend. Omdat zijn handel steeds slechter loopt moet hij telkens verhuizen naar een kleiner onderkomen. Hij blijft lijsten publiceren van weldoeners waarbij de namen van de leden van het huis van Oranje bovenaan staan. Elk jaar op de verjaardag legt hij een lauwerkrans bij het standbeeld van zijn koning. In 1868 of 1869 is een toneelstuk opgevoerd waarin Toon Tetroode op de Kneuterdijk, waar het paleis van de koning Willem ll staat, voorkomt. Zijn vrouw laat in de overlijdensadvertentie van `Toontje` weten dat zijn laatste woorden waren: Et dimitta nobis debita nostra sicut et nos dimittimus debitoribus nostris ...en vergeef ons onze schulden. |
 |
 |
Het standbeeld van koning Willem II op de Heuvel bij de St Jozefkerk in Tilburg. Het beeld is in 1854 eerst op het Buitenhof in Den Haag geplaatst. De Utrechtse kunstenaar E.F. Georges ontwerpt het. In 1924 onhult koningin Wilhelmina het beeld in Tilburg. In 1996 is het beeld gedraaid en enkele meters verplaatst. |