Profetie van boer Grefte komt uit

Onderzoeker sterft na speurtocht in schuur van Huttenkloas

HENGEVELDE - 4 november 2008 De bevolking van Hengevelde moet nog steeds hard lachen wanneer de sterke verhalen over Huttenkloas weer eens ter sprake komen. De voormalige politievoorlichter Hans Jacobs is het lachen echter helemaal vergaan.

Hij deed in de jaren zeventig onderzoek naar de handel en wandel van de 18e eeuwse crimineel wiens werkelijke naam Klaas Annink was. Een paranormale vrouw, Hadewych Griffioen, waarschuwde hem nog vooral niet in het verleden van de moordenaar te spitten. "Huttenkloas stelt dat niet op prijs", had de helderziende uit het hiernamaals opgevangen.

Schuur van Huttenkloas

Boven: Deze schuur bij de Bolscherbeek aan de Wethouder Goselinkstraat in Hengevelde is gebouwd met gebinten van het voormalige huis van Huttenkloas. Foto: Marcel Tettero

Schuur met gebinten van boerderij Huttenkloas

Hans Jacobs twijfelde. Zal hij doorgaan met het onderzoek? Maar toen zijn collega Maarten (*) hulp aanbood, is Hans Jacobs er toch mee aan de slag gegaan. Hoofdagent Maarten was een bodybuilder en voor de duvel niet bang. De opa van Maarten leverde jaren eerder tekeningen voor bij de artikelenreeks die F.W. van Coeverden in Dagblad Tubantia publiceerde. Maarten raakte zeer geïnteresseerd in het verhaal van Huttenkloas, mede omdat hij in Goor woonde waar veel verhalen over de 18e eeuwse crimineel de ronde deden. Het tweetal, dat daarna hulp kreeg van nog een derde politieagent, bezocht een groot aantal bewoners van onder meer de Wethouder Goselinkstraat waar Huttenkloas vlakbij de Bolscherbeek woonde.

In zijn boerderij vermoordde hij handelsreizigers om hen van hun geld te beroven. De stoffelijke resten zijn bij de ruilverkaveling zo'n honderd jaar geleden opgegraven. De oude boer Grefte, die bij de plek woonde waar Huttenkloas eens zijn misdaden beging, waarschuwde Hans Jacobs en zijn collega-onderzoekers dat hen iets verschrikkelijks zou overkomen als ze bij de plek komen waar Huttenkloas zijn bijl bewaarde. Huttenkloas sloeg zijn slachtoffers telkens het hoofd in met een bijl die hij op een geheime plek in zijn boerderij bewaarde. De oude boer voorspelde dat één van de drie onderzoekers gek zou worden en uiteindelijk een gruwelijke dood zou sterven.

De drie politieagenten gingen daarna ondanks de waarschuwing toch aan de slag met opmeten van de omgeving en fotograferen van de plek waar Huttenkloas eens zijn misdaden beging. Maar toen sloeg het noodlot toch toe. Maarten struikelde en viel met zijn voorhoofd op een blok hout waar een flinke spijker uit stak.

"Hij vloekte een keer en stond toen verdwaasd op", vertelt Hans Jacobs. "Het bloed liep over zijn gezicht." "De vloek van Huttenkloas", riep de fotograaf. "Maar ik kon een huivering niet onderdrukken", vertelt Hans Jacobs. Het onderzoek is toen stilgelegd.

Kamerlid Schreijer vroeg om het verhaal

Tweede Kamerlid Annie Schreijer zette Hans Jacobs aan zijn belevenissen aan het papier toe te vertrouwen. Dat heeft hij gedaan onder het kopje De struikrover en de dooie diender. Het verhaal gaat waarschijnlijk een rol spelen in een nieuw wandelpad dat volgend jaar in gebruik wordt genomen. De route gaat deeluitmaken van het veel grotere project Hessenweg.
Marskramers onder meer uit Westfalen gebruikten de weg om hun spulletjes te verkopen in het rijke Nederland van de Gouden Eeuw. Wanneer een eenzame zakenman 's avonds laat nog onderweg was lokte Huttenkloas samen met zijn vrouw en zoon, zijn slachtoffer het boerderijtje binnen, voerde hem drank en sloeg daarna zijn schedel in met een bijl. Het lijk werd niet ver van de boerderij begraven. Huttenkloas liep tegen de lamp toen hij een jasje van een slachtoffer droeg.

Enkele maanden laten schoot Maarten tijdens zijn werk in Enschede per ongeluk een inbreker dood. Het slachtoffer dreigde in het donker met een voorwerp dat op een schietwapen leek. Maarten trok zich het lot van het slachoffer zeer aan en belandde na enige tijd in een psychiatrisch ziekenhuis.

"Ik nam me voor nooit meer met hem over Huttenkloas te praten", zegt Hans Jacobs. Maar niet lang daarna kwam het bericht dat Maarten niet meer leefde. Hij had zelfmoord gepleegd. "Ook de laatste voorspelling van opa Grefte kwam uit", vertelt Hans Jacobs, die de boel liet rusten totdat hij jaren later van zijn vrouw enkele flesjes Huttenkloasbier met een Huttenkloasglas kreeg. "Je hebt er toch zoveel mee te maken gehad?" Maar op het moment dat Hans het glas onder de kraan omspoelde spatte het glas in honderden stukjes uiteen. Hij heeft de bierflesjes toen weggegooid. "Nee, nooit meer komt er iets dat met Huttenkloas te maken heeft mijn huis in", zegt Hans Jacobs vastbesloten. Maar toen hij Tweedekamerlid Annie Schreijer na een lezing thuis in Hengevelde wilde afzetten, ging het gesprek toch weer over Huttenkloas.

"Daar is het allemaal gebeurd", en Annie Schreijer wees naar de overkant van de weg waar Huttenkloas heeft gewoond. "Hans begon te beven als een rietje. Dat is een heel vreemd gezicht wanneer je een boom van een kerel plotseling zo onzeker ziet worden", vertelt ze.

Over Huttenkloas heeft F.W. van Coevorden een boek geschreven waarin het verhaal van de crimineel enigszins is geromantiseerd. Rob Küpers schreef over de rechtzaak tegen de crimineel. Huttenkloas is in 1775 tot de dood veroordeeld. In museum het Palthehuis in Oldenzaal is de houten stoel te zien waarop de verdachte 114 dagen was vastgebonden voordat hij ter dood is gebracht op het galgenveld bij het Hulsbeek in Oldenzaal.

(*) De naam Maarten is verzonnen.